Hoe werk je samen met naasten bij suïcidaliteit?
Het betrekken van naasten in de zorg voor cliënten met (risico op) suïcidaliteit is door de coronacrisis misschien wel belangrijker dan ooit geworden. Zorgverleners staan letterlijk op grotere afstand en dat maakt de rol van naasten bij suïcidepreventie cruciaal. Het vraagt om een pro-actieve houding van zowel naasten als hulpverleners.
Webinars over samenwerken met naasten
Over dit onderwerp organiseerde SUPRANET GGZ dit voorjaar twee webinars. Beide zijn opgenomen en hier terug te kijken.
- Webinar ‘Naasten dichtbij in coronatijd’ (29 april 2020)
- Verdiepend webinar ‘Samenwerken met naasten bij suïcidaliteit’ (27 mei 2020)
Zes tips voor het betrekken van naasten in de zorg
- Vraag naasten om aan te schuiven
Juist nu heeft de naaste een essentiële rol in de ondersteuning van de cliënt en ter voorkoming van een crisis. Als hulpverlener heb je contact met je cliënt telefonisch of (bij voorkeur) via beeldbellen. Grote kans dat zijn naaste zich in dezelfde kamer of elders in huis bevindt. Dat verlaagt de drempel om de naaste te betrekken bij het gesprek. Beeldbellen kan ook een uitkomst zijn om de naaste te betrekken als diegene niet in hetzelfde huis woont.
- Leer de naaste kennen
Het betrekken van naasten is geen vanzelfsprekendheid. Het kan zijn dat hulpverleners tot voor kort geen contact hadden met de naaste. Juist de huidige situatie biedt kansen om diegene in beeld te krijgen en elkaar te leren kennen.
- Stel samen een veiligheidsplan op
Stel samen met de patiënt en diens naaste een veiligheidsplan (of (crisis)signaleringsplan) op en bespreek deze bij elk contact of in ieder geval zeer regelmatig. Hoe heeft het plan geholpen en/of moet er iets bijgesteld? Op welke manier komt de naaste in dit plan voor? Is het voor de naaste duidelijk wat hij kan doen om te helpen? Een korte checklist kan ook goed werken.
- Maak afspraken over contact
Maak met je cliënt en diens naaste afspraken over hoe jullie onderling contact houden. Waar kan de naaste terecht als hij vragen heeft of zich zorgen maakt? Voor een cliënt kan het bovendien goed zijn als hij elke dag afspraken heeft om naartoe te leven. Bijvoorbeeld als hij weet dat zijn broer om 10.00 uur even belt en hij om 17.00 uur via beeldbellen contact heeft met zijn vriendin.
- Geef naasten concrete tips
Voor zowel hulpverleners als naasten heeft 113 Zelfmoordpreventie een overleg en advieslijn. De hulpverleners van 113 geven handvatten voor het omgaan met iemand die aan zelfdoding denkt. Zie voor meer informatie en tips Naasten: steun in coronatijd. De naastbetrokkenenraad van Arkin stelde zelf deze algemene tips voor naasten samen.
- Zorg voor de naaste
Van naasten van mensen met suïcidaliteit wordt heel veel gevraagd. Ondersteun als hulpverlener ook de naaste actief. Vraag hoe hij het ervaart als naaste, of hij het wel volhoudt en wat ervoor nodig is om het te kunnen blijven volhouden. De WHO heeft tips die naasten kunnen gebruiken om goed voor zichzelf te blijven zorgen. Zie ook de informatie op Thuisarts.nl. Bespreek waar de naaste terechtkan als hij problemen ervaart.
Deze tips zijn samengesteld i.s.m. Charles Enderman (adviseur/coach naastbetrokkenen bij Arkin en bestuurslid SUPRANET GGZ) en de naastbetrokkenenraad van Arkin.
